,,GÒDË”, czyli Boże Narodzenie na Kaszubach

          Kaszubi określają święta Bożego Narodzenia mianem Godë. Kaszubskie tradycje bożonarodzeniowe charakteryzowały się bogatą obrzędowością, której elementy spotykane są także           w czasach współczesnych. Dekorowanie choinki, potrawy spożywane przy wieczerzy wigilijnej, pochody kolędników,             a nawet wręczanie bliskim podarków są zwyczajami, które sięgają dalekiej przeszłości. Dziś trudno jest nam wyobrazić sobie święta Bożego Narodzenia bez choinki – symbolu odradzającego się życia. Zwyczaj umieszczania zielonego drzewka w domach Kaszubi przejęli od ludności niemieckiej w poł. XIX w. Początkowo występował on jedynie w zamożnych warstwach społecznych, jednak z czasem upowszechnił się również we wsiach. Choinkę chętnie przystrajano ręcznie wykonanymi dekoracjami: słomianymi i papierowymi łańcuchami, serduszkami, aniołkami i ptaszkami. Na gałązkach zawieszano również rajskie jabłuszka, cukierki i ciastka. Zapalano również małe, kolorowe świeczki mocowane w blaszanych klipsach na końcach gałązek, tworząc w domu niepowtarzalny klimat.

Kaszubi dbali o to, aby bogato udekorować choinkę, co miało przynieść im dostatek i pomyślność w nadchodzącym roku. Dawniej zapewniały to stawiane w kącie izby snopki słomy, których pozostałością jest sianko współcześnie wkładane pod obrus. Szczęście i radość zapewniały w nadchodzącym roku zapewniały odwiedziny grup kolędniczych, wędrujących po wsiach od Wigilii do święta Trzech Króli. Kaszubi nazywali je Gwiôzdkami, Gwiazdorami lub Gwiżdżami. Niekiedy pochód liczył nawet kilkunastu młodzieńców, przebranych za różne postaci i zwierzęta. Koza, niedźwiedź, baran, byk, bocian prowadzone przez Cygana, szły w towarzystwie Dziada, Baby, Panny Młodej, Kominiarza, Żyda, Policjanta, Diabła, Śmierci, Małpy i innych egzotycznych postaci. Kolędnikom przewodził Gwiżdż, dziś znany jako Gwiazdor.

           W Wigilię Bożego Narodzenia wraz z pojawieniem się na niebie pierwszej gwiazdki Kaszubi zasiadali do uroczystej kolacji. Spożywano potrawy z ryb, ziemniaki i kapustę z suszonymi grzybami. Na słodko podawano kluski z makiem, zupę z suszu owocowego i tzw. orzechy z marchwi. Resztkami ze stołu symbolicznie częstowano zwierzęta, aby były posłuszne i dobrze się chowały. Na Kaszubach powszechnie wierzono,  że tej nocy zwierzęta przemawiają ludzkim głosem, ale należało uważać, ponieważ usłyszenie go przynosiło pecha! Noc wigilijną zwieńczano udziałem w pasterce, mszy świętej upamiętniającej oczekiwanie pasterzy na przyjście Pana Jezusa na świat.

 

Wszëtczégò bëlnégò na Gòdë. Żebë Gwiôzdor przëniósł Wama miechë fùl darenków.

Niech to bãdze czas spãdzony

z rodzëną i Iëdzama,

co są dlô Waji wôżny.

 

 

Żebë Gòdë bëłë czasã miłotë,

òdpòczinkù i szczescégò,

a Nowi Rok przësniósł Wama leno dobro.

 

 

Na Gòdë i Nowi Rok żëczã Wama wszëtczégò nôlepszégò.

Móm nôdzejã, że nen czas bãdze dlô Waji piãkny              i szczeslëwi.

 

 

 

Wersja dla niedowidzących - włącz Wersja dla niedowidzących - wyłącz
BIP Deklaracja dostępności

Jadłospis na PONIEDZIAŁEK:

Grochówka z ziemniakami i kiełbaską 300ml, naleśniki z dżemem i twarogiem 350g, kompot owocowy lub woda z cytryną 200ml



Licznik odwiedzin:
Wszystkich: 1 915 477
Wczoraj: 408
Dzisiaj: 187
Online: 7
wcag 2.0
Ta strona może korzystać z Cookies.
OK, rozumiem